content

Waarom zou je luchtkwaliteit meten met citizen science? In de video hiernaast komen verschillende mensen aan het woord met elk hun eigen antwoord op deze vraag. Verder op deze pagina vindt u meer informatie over citizen science. 

Waarom citizen science?

De redenen waarom burgers (mee) doen aan Citizen Science zijn divers:

  • Het is leuk om bij te dragen aan de wetenschap.
  • Mensen hebben interesse in hun omgeving en gezondheid.
  • Aanvullende lokale metingen ter geruststelling of controle van officiële metingen
  • Overheden willen burgers informeren over lokale concentraties en te voeren beleid
  • Bijdragen aan het open data beleid van overheden.

Wat is citizen science?

Al honderden jaren wordt er onderzoek gedaan naar onze  leefomgeving. Hierdoor  krijgen we steeds meer inzicht in veranderingen over lange tijd in klimatologische of ecologische processen. In de loop van de tijd is het verzamelen en analyseren van deze data steeds meer een taak geworden van universiteiten en onderzoeksinstituten als het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu).  Professionals dus.

Tegenwoordig zijn steeds vaker ook weer burgers betrokken bij wetenschappelijk onderzoek. Dit wordt Citizen Science genoemd. Want burgers zijn in staat om met lokale kennis, creativiteit, extra rekenkracht, financiële middelen of dataverzameling bij te dragen aan de wetenschap. Soms worden burgers bij het hele onderzoeksproces betrokken: van het opstellen van de onderzoeksvraag tot het verwerken van de resultaten. Met name het verzamelen van grotere hoeveelheden data op een grote(re) geografische schaal is één van de grote voordelen van Citizen Science.

Citizen Science stimuleert creativiteit, biedt een kritisch platform voor de wetenschap, en bevordert nationale en internationele samenwerking. Door middel van Citizen Science worden wetenschap en maatschappij dichter bij elkaar gebracht

Technologische mogelijkheden en wetenschappelijke waarde

De verwachting is dat Citizen Science de komende jaren snel zal groeien. Technische voortuitgang maakt meetapparatuur zoals sensoren voor luchtkwaliteit, betaalbaar en toegankelijk voor het publiek. De opslag van, en toegang tot data is door ICT-ontwikkelingen veel makkelijker geworden.

Citizen Science maakt het dus mogelijk om op grote(re) schaal wetenschappelijk onderzoek te doen,  zónder dat daarbij de kosten hoog oplopen. Wanneer de op deze manier verkregen data niet systematisch van de juiste waarde  afwijken, hoeft de  kwalitatief mindere data, die grote onzekerheden bevat, geen problemen op te leveren. Het gemiddelde van een grote hoeveelheid datapunten kan namelijk dicht bij de waarde liggen die gemeten zou worden met een officieel meetapparaat.

Voorbeelden van sterk ICT-gedreven Citizen Science projecten kunnen worden gevonden op de volgende websites: 

Websites van projecten op het gebied van luchtkwaliteit waarbij Citizen Science in meer of mindere mate een rol speelt zijn:

Ontbreekt er iets op deze lijsten? Laat een reactie achter en we voegen het toe!

Toepassingen van citizen science

Er zijn veel verschillende toepassingen voor de data die met Citizen Science verkregen worden. Denk bijvoorbeeld aan en schoon wandel– en fietsnetwerk. Doordat meetinformatie, op basis van goedkope sensoren, lokaal beschikbaar is, wordt de burger ondersteunt om  een gezonde keuze te kunnen maken. Bovendien levert Citizen Science op die manier ook meer kennis op over lokale luchtverontreiniging. Deze gegevens kunnen ook worden gebruikt als een extra input voor lokale (en nationale) beleidsvorming.

In heel Europa zijn meetnetten voor luchtkwaliteit opgezet met als doel te monitoren of de Europese luchtkwaliteitsnormen worden behaald.  Het beheer en onderhoud van deze vorm van monitoring is duur. In Nederland wordt op bijna honderd locaties gemeten. Als burgers bijdragen aan extra dataverzameling, ontstaat er een meer gedetailleerd lokaal beeld van de luchtkwaliteit. Dergelijke projecten bieden ook ruimte voor nauwere interacties tussen overheden en burgers.