Een van de projecten uit het Innovatieprogramma Milieumonitoring van het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) richt zich op het testen en kalibreren van sensoren voor luchtkwaliteit. Niet alleen testen we hoe goed de sensoren het doen, ook doen we onderzoek naar mogelijkheden om de kwaliteit te verbeteren. Met kalibreren bedoelen we het zo goed mogelijk vertalen van een meting van de sensor naar de concentratie die gemeten zou zijn met een referentiemeting. Het vertalen gebeurt met behulp van een formule of algoritme. Deze leiden we af uit metingen van sensoren en referentiemetingen die gelijktijdig op dezelfde locatie plaatsvinden. Als andere omgevingskenmerken zoals temperatuur, luchtvochtigheid en concentraties van andere stoffen de sensormeting beïnvloeden, nemen we die ook mee in de formule. Soms noemen we dit proces ook wel "ijken". Het onderzoek bestaat uit:
Testen in het lab
In 2018 zullen labtesten worden uitgevoerd voor gassensoren. In de exposurekamer worden sensoren aan gecontroleerde concentraties gassen, temperatuur en luchtvochtigheid blootgesteld. De testprotocollen worden ontwikkeld in samenhang met het opstellen van een Technische Specificatie door de Europese normalisatiewerkgroep. RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) vertegenwoordigt samen met experts van TNO en VSL Nederland in deze werkgroep.
Testen en kalibreren in het veld
Samen met DCMR en GGD (Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst) Amsterdam zijn zes officiële meetlocaties uitgekozen waarop vergelijkende metingen worden uitgevoerd om sensoren te testen en kalibreren. De zes locaties zijn:
- RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) - Cabauw Wielsekade (regionale achtergrond)
- RIVM - Veldhoven Europalaan (stedelijke achtergrond)
- RIVM - Utrecht Kardinaal de Jongweg (binnenstedelijk verkeer)
- RIVM - Breukelen A2 (rijksweg)
- GGD Amsterdam - Amsterdam Einsteinweg (stedelijke rijksweg)
- DCMR - Rotterdam Geulhaven (industrie)
In sommige gevallen wordt er ook op andere stations getest.
De resultaten van de sensor moeten in de kalibratieperiode systematisch met de officiële meetresultaten worden vergeleken. Met die vergelijking kan worden gecontroleerd in hoeverre de bij de sensor geleverde formules in staat zijn om een goede concentratie te bepalen. Indien de beschikbare formules niet volstaan kan met behulp van de verzamelde data een eigen relatie worden afgeleid om de concentraties te bepalen. In de praktijk zijn verschillende omgevingskenmerken van belang bij de bepaling van concentraties, dit varieert een beetje van stof tot stof. Denk bijvoorbeeld aan temperatuur, luchtvochtigheid en concentraties van andere stoffen. Deze worden dan meegenomen in de zogenaamde kalibratie-algoritmes.
Heeft u als burger, bedrijf, overheid of kennisinstelling zelf een sensor die u graag zelf wilt vergelijken of kalibreren met referentiemetingen van het RIVM? Dat kan op locatie nr 3, Kardinaal de Jongweg in Utrecht. We werken volgens de volgende afspraken:
- Het plaatsen van uw sensor gebeurt op eigen risico, het RIVM is niet aansprakelijk voor onverhoopte schade. Let op: de meeste meetstations staan in de openbare ruimte, zo ook nr 3, Kardinaal de Jongweg in Utrecht.
- U brengt de sensor in een weerbestendige behuizing
- Het RIVM zorgt voor een plaats waar uw sensor kan staan en zo nodig voor de stroomvoorziening
- U zorgt zelf voor opslag van de meetgegevens van uw sensor
- We wisselen de meetgegevens onbewerkt met elkaar uit. Dat betreft uurgemiddelde waarden, eenmaal per maand.
- Ieder kan haar eigen ding met de data doen en er open over publiceren
- Het RIVM levert geen kalibratie van de sensor, dat kunt u zelf doen m.b.v. de verkregen meetgegevens
- U gebruikt de naam RIVM niet oneigenlijk (dus geen claims dat RIVM de sensor heeft getest of er iets van vindt, tenzij RIVM er zelf over publiceert)
- Het testen of kalibreren van sensoren op een LML-station is in principe voor een periode van (maximaal) zes maanden. Na afloop van deze zes maanden kan dit opnieuw verlengd worden met eenzelfde termijn
U kunt hiervoor contact opnemen met het RIVM.
Kalibreren tijdens de meting
De sensor is gekalibreerd en dan start de echte meting. Maar hoe weten we of de sensor niet verloopt? Of misschien was er geen mogelijkheid om de sensor te kalibreren met officiële metingen en weten we dus niet hoe goed de sensor het doet.
Om ook tijdens de metingen de kwaliteit te borgen ontwikkelen we slimme technieken om sensoren als het ware online te kalibreren. We gebruiken daarvoor niet alleen de data van de officiële meetstations, maar ook modellen. In de komende pilot projecten proberen we een techniek uit die gebruik maakt van uurlijkse modelberekeningen. Door op deze manier continu de kwaliteit van de sensordata te monitoren en verbeteren willen we de data voor iedereen beter bruikbaar maken.
Reacties