Mensen die zelf de luchtkwaliteit meten hebben uiteenlopende motieven. Sommige mensen zijn gewoon nieuwsgierig of willen de wetenschap helpen, anderen maken zich zorgen om een bepaalde bron. Houtstook is zo’n bron. De belangstelling voor dit onderwerp neemt toe. Er zijn verschillende burgerprojecten waarin metingen van luchtkwaliteit gekoppeld worden aan houtstook. Zo organiseert de Universiteit Utrecht een groot citizen science project. Daarnaast worden er op verschillende plaatsen lokaal burgermetingen gedaan. We spraken met een aantal betrokkenen.
CHARRED
De Universiteit Utrecht startte onlangs een groot citizen science project rond houtstook. Fleur Froeling is als AIO verbonden aan dit project met de naam “CHARRED”. Het doel is om mensen te betrekken in alle fases van onderzoek naar de effecten van de fysieke leefomgeving op de gezondheid van mensen. Fleur: “In Nederland hebben we voor houtstook gekozen, omdat hier steeds meer belangstelling voor is. Mensen denken dat ze goed bezig zijn voor het milieu door hout te stoken, maar anderen hebben daar juist gezondheidsklachten van.”
Lokale metingen van houtrook
De stichting HoutrookVrij zet burgermetingen in om de bewustwording onder de bevolking over de effecten van houtstook op de luchtkwaliteit te vergroten. Dieter Pientka is bestuurslid bij de stichting en een echte burgerwetenschapper. “Houtrook bevat veel fijn stof en andere schadelijke stoffen. Door zelf fijn stof te meten zal je ontdekken dat houtstook een belangrijke bron is van fijn stof.” Hij meet zelf aan weerszijden van zijn huis fijn stof en ziet daarbij duidelijke verschillen tussen de sensor waar de rook van houtkachels naar toe waait en de sensor die niet in de houtrook hangt.
Kleine biomassacentrales
Mensen hebben in hun woonwijk ook steeds vaker last van stook door kleine biomassacentrales. Daarom zijn vorig jaar mensen in Winschoten zelf fijn stof gaan meten. Ze werden daarbij geholpen door André van der Wiel. Hij ondersteunt onder de bedrijfsnaam Scapeler burgermeetprojecten met o.a. fijnstofsensoren en het visualiseren van de meetgegevens. André: “De piekconcentraties van fijn stof hangen sterk samen met wind uit de richting van de biomassacentrale. Vanaf het moment dat de centrale overgegaan is op gas verdwijnen de kortdurende pieken.”
Wat doet het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu)?
Vanuit het Samen Meten team ondersteunen we citizen science initiatieven van burgers, overheden en kennisinstellingen. Zo dragen we bij aan het Charred project van de Universiteit Utrecht, onder andere door het inzetten van sensoren.
Daarnaast doet het RIVM in opdracht onderzoek naar verschillende aspecten van houtstook. Sinds afgelopen najaar brengt het RIVM in samenwerking met het KNMI (Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut) een stookalert uit wanneer de weersverwachting ongunstig is of de luchtkwaliteit slecht. Het stookalert bevat een oproep om dan geen hout te stoken.
Lees het volledige artikel op onze pagina Samen houtrook meten.