In 2020 werkt het Samen Meten team van het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) verder aan een toekomstbestendig milieumeetnet waaraan iedereen kan bijdragen. Op het gebied van luchtkwaliteit geeft het Schone Luchtakkoord een impuls om burgermetingen verder te stimuleren en ondersteunen. Zo kan de bewustwording en het gesprek tussen burgers, bedrijven en overheden verbeteren en ontstaan nieuwe meetgegevens die waarde hebben voor de monitoring op lokale en nationale schaal. Ook op het gebied van geluid en water krijgt Citizen Science meer vorm.
Vorig jaar hebben we veel geleerd over hoe we metingen van fijnstofsensoren, specifiek van het type SDS011, kunnen kalibreren en gebruiken in de monitoring. Dit jaar willen we meer focussen op stikstofdioxide. Programmamanager Marita Voogt vertelt: “Lokale bronnen hebben relatief niet zo’n grote bijdrage aan de concentratie van fijn stof. Dichtbij bronnen als houtstook, veehouderijen en bepaalde industrie zien we wel verhogingen in de metingen, maar bij wegverkeer is dat nauwelijks het geval. Mensen zijn juist vaak geïnteresseerd in wat het wegverkeer bijdraagt.”
Meten van wegverkeer
Voor het meten van de invloed van wegverkeer is stikstofdioxide een betere indicator dan fijn stof. Maar het meten van stikstofdioxide met sensoren kent nog uitdagingen. Marita: “Dit jaar gaan we die uitdagingen aan door een pilot met stikstofdioxidesensoren te starten in een stedelijke omgeving. We hopen met die metingen de kalibratiemethode te verbeteren. Die kennis en ervaring brengen we dan in nieuwe projecten in. In het kader van het Schone Luchtakkoord komen er vanaf dit jaar nieuwe mogelijkheden voor samen meten pilots in Nederland.”
Doorontwikkelen
De vele honderden fijnstofsensoren in Nederland laten we natuurlijk niet voor wat ze zijn. Juist omdat het er zo veel zijn en omdat er ook in het komende jaar weer heel veel bij zullen komen kunnen we steeds meer met deze data. Zo ontwikkelen we de methoden voor kalibratie en het toepassen van de meetresultaten in modelkaarten door. Het is de bedoeling dat we daaruit een kwaliteitsbeoordeling van de meting per sensor per uur kunnen afleiden. Daarmee wordt het ook voor anderen mogelijk om data te filteren en zo betere analyses te doen. Daarnaast willen we meer kennis opdoen over nieuwe type sensoren. In het Snuffelfietsproject is daarmee een start gemaakt. Ook gaan we samen met middelbare scholen fijn stof meten in het GLOBE project.
Ondersteuning bij het interpreteren van de meetgegevens
Op het gebied van luchtkwaliteit werken we in 2020 verder aan de presentatie van informatie op het Samen Meten dataportaal. Op het portaal willen we niet alleen sensordata laten zien, maar ook informatie uit een combinatie met andere metingen en modellen. Om burgers beter in staat te stellen zelf hun metingen te analyseren ontwikkelen we als pilot een tool met Shiny (R-studio) software.
Geluid en water
In 2020 willen we de ondersteuning van burgers bij andere metingen dan aan lucht verder vorm geven. Hester Volten en Elma Tenner maken zich daar binnen het Samen Meten team sterk voor. “We willen delen hoe wij met goedkope zelfgemaakte sensorkits geluid of waterkwaliteit meten zodat anderen ook met dit soort meters aan de slag kunnen. Ook willen we de resultaten van water- en geluidmetingen door burgers opnemen in het Samen Meten dataportaal.”