Als je zelf metingen wilt gaan verrichten, is het belangrijk om te weten of je de vervuiling van één bron wilt onderzoeken, of juist de concentraties van een stof die uit verschillende bronnen afkomstig kan zijn. In onderstaande figuur is te zien welke soorten vervuiling afkomstig zijn uit welke soorten bronnen.

Hieronder beschrijven we per bron welke vervuiling en overlast daarvan afkomstig zijn. Op de pagina Welke stoffen vervuilen de lucht is meer informatie te vinden over de verschillende stoffen (in de lucht).

Landbouw (veehouderij)

In directe omgeving van met name pluimveestallen (tot ca 300 m) kunnen verhoogde concentraties fijnstof worden gemeten. Het betreft hier deeltjes die veelal groter zijn dan 2,5 µm. Metingen van PM10 kunnen dat aantonen (let wel: hoe verder bij de bron vandaan hoe lastiger een verhoging te meten is). Andere vormen van vervuiling en overlast vanuit de landbouw zijn ammoniak en geur.

(Weg-)verkeer

Wegverkeer in Nederland is het beste te meten aan de hand van de concentratie van stikstofdioxide (NO2), roet of ultrafijnstof. Hoewel fijnstof ook wordt uitgestoten via verkeer, zijn er zo veel andere bronnen van fijnstof dat de bijdrage van verkeer relatief klein en daarom zeer lastig te meten is. Fijnstof meten om de bijdrage van (weg)verkeer aan te tonen heeft dus weinig zin.

Industrie, scheepvaart en havens

In gebieden met industrie, scheepvaart en/of havens kunnen verschillende stoffen vrijkomen die hoofdzakelijk afkomstig zijn van verbrandingsprocessen. De bijdrage is in dat geval het best te meten aan de hand van de concentratie van stikstofdioxide (NO2), roet of ultrafijnstof.  Voor  uitstoot van stof als gevolg van verwaaiing, zoals bij op-en overslag, kunnen fijnstofmetingen (PM10) gebruikt worden.

Houtstook

Houtstook kan zorgen voor uitstoot van fijnstof en ultrafijnstof. Vanwege de grilligheid is houtstook nabij bronnen het best te detecteren met sensoren met een hoge tijdsresolutie. Op uurbasis is houtstook in metingen van PM10 vaak lastig te onderscheiden.